In de kinderfysiotherapeutische behandeling van het jonge kind (0-2 jaar) is een goede samenwerking met ouders een absolute voorwaarde. Hoe ouders denken over de ontwikkeling (parental beliefs)en de keuzes die zij maken in de dagelijkse zorg voor hun baby (parental practices) zijn heel bepalend voor de motorische ontwikkeling van hun kind. Belangrijk dus voor kinderfysiotherapeuten om deze parental beliefs en parental practices goed in kaart te brengen.

In het PEBBLES project (ParEntal Beliefs concerning their Baby, Lifestyle and Experience Study) van het Lectoraat Leefstijl en Gezondheid (HU), ontwikkelen ouders, kinderfysiotherapeuten en ontwerpers tools rondom de centrale vraag: ‘Hoe kun je als kinderfysiotherapeut gedurende het intakeproces inzicht krijgen in de parental beliefs en practices, zodat het behandelpad daarop afgestemd kan worden?​’

In 2022 is het project gestart met een grondige verkenning van de praktijk en het vaststellen van het ‘probleem’. Door interviews en focusgroepen met ouders van jonge kinderen (0-2 jaar) en kinderfysiotherapeuten is veel kennis opgedaan over de ideeën en overtuigingen rondom de motorische ontwikkeling van zowel de ouders als de kinderfysiotherapeuten (professionele beliefs). Betrokken kennispartners zoals Infant Mental Health, Faculteit Sociale Wetenschappen (UU), Kinderbewegingscentrum WKZ/ UMCU en het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, voegen waardevolle kennis en ervaring toe aan het project.

Uit deze verkenning bleek o.a. dat kinderfysiotherapeuten ‘kindgericht’ worden opgeleid en dat de kinderfysiotherapeut zich vooral competent voelt bij het behandelen van het kind en niet altijd bij het communiceren met ouders. De parental beliefs over de ontwikkeling van hun kind worden vaak niet expliciet uit-/nagevraagd maar geïnterpreteerd door kinderfysiotherapeut.

In de tweede fase van het project, de oplossingsfase, zijn 6 deelnemende kinderfysiotherapiepraktijken als ‘Living Labs’ (c.q. proeftuinen) aan de slag gegaan met het ‘experimenteren’ met bestaande tools, zoals waardenkaarten, een sociona opstelling en een parental beliefs vragenlijst. Door deze ervaringen, opgedaan in de echte praktijkcontext, te evalueren met zowel de ouders als de kinderfysio’s kwamen er naast inzichten ook belangrijke criteria voor de nieuwe tools boven tafel. Dit vormde de basis voor 4 ontwerpsessies waarin de kinderfysiotherapeuten samen met co-designers (HU & Ideate) zelf aan de slag gingen om nieuwe tools te ontwikkelen. De co-designers deden tijdens dit proces inzichten op hoe zorgprofessionals ‘ontwerpend vermogen’ kunnen leren.

NVFK is consortiumpartner voor dit project en Wanda Krispijn is als afgevaardigde van het NVFK aangesloten bij het project als Living Lab partner. Hieronder volgt haar verhaal.

-‘Twee jaar geleden werd ik gevraagd om vanuit het NVFK deel te nemen aan het PEBBLES-project. Toen werkend in de eerste lijn en nu in het Maasstadziekenhuis te Rotterdam Zuid, heb ik veelvuldig te maken met “andere” beliefs van ouders. Een voorbeeld: Je bent betrokken bij kind van 7 maanden met een motorische achterstand. Op de AIMS scoort het kind onder de P5, het rolt nog niet om en kan in buikligging net 10 seconden hoofd van onderlaag heffen. Je hebt hard gewerkt om moeder adviezen en uitleg te gegeven over de motorische ontwikkeling. Op de 4^e afspraak kom je binnen en tref je het kindje aan in een loopstoel. Moeder vertelt trots dat het kindje het loopstoeltje geweldig vindt. Wat te doen als kinderfysiotherapeut in deze situatie? Ga je een gesprek aan? Geef je direct aan wat jouw mening is over de loopstoel, en daarmee dus wat jouw professionele beliefs zijn?

We worden opgeleid om met kinderen te werken, maar we krijgen ouders/verzorgers erbij cadeau. De beliefs van ouders/verzorgers achterhalen is niet iets waarvoor we opgeleid zijn, maar deze kunnen soms cruciaal zijn in je behandeling. Daarmee is direct duidelijk waarom tools die inzicht geven in de Parental Beliefs zo belangrijk zijn.

De ontwikkeling van de tools heb ik ervaren als een zeer leerzaam en fantastisch project. Regelmatig waren er met 6 andere Living Labs gezamenlijke sessies op de Hogeschool Utrecht. Wat is het mooi om te zien dat we in ons vak zoveel gedreven kinderfysiotherapeuten hebben. Collega's die mee willen denken, tools in de praktijk uitproberen en daarna feedback geven waar de onderzoekers en ontwerpers weer mee aan de slag konden gaan.

Het ontwikkelen van nieuwe tools/ meetinstrumenten en het blijven opdoen van kennis en ervaring, buiten de veilige standaard kaders, maakt ons vak zo mooi en is nodig voor de toekomst van de kinderfysiotherapie’ (Wanda Krispijn).

Het PEBBLES project wordt afgesloten tijdens het Kind in Beweging Symposium op 14 juni 2024 (HU, aanmelden via https://www.hu.nl/symposium-kind-in-beweging). Alle kennis en tools die ontwikkeld worden in PEBBLES komen in dit najaar beschikbaar voor kinderfysiotherapeuten.

Dr. Marike Boonzaaijer, [email protected]

PEBBLES is een SIA RAAK project van de HU samen met consortiumpartners

PEBBLES is een SIA RAAK project van de HU samen met consortiumpartners